Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi BETAM her ay olduğu gibi 15 Aralık tarihinde ilan edilen istihdam ve işsizlik verilerini analiz etti. Analiz Seyfettin Gürsel, Gökçe Uysal ve de Selin Köksal tarafından yapıldı. Bilindiği gibi işsizlik ve istihdam verileri üç ayın ortalaması olarak alınır. Üstelik BETAM çok dalgalı olan tarım verilerini dışarıda bırakarak salt tarım dışı verileri analiz eder.
Özet olarak verirsek, mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü verilerine göre tarım dışı işsizlik oranı Ağustos 2016 döneminde bir önceki döneme kıyasla değişmeyerek yüzde 13,5 olarak gerçekleşmiştir. Bu dönemde istihdam tarımda 90 bin, sanayide 36 bin, inşatta 98 bin, hizmetlerde ise 41 bin artmıştır. Bu gelişmeler doğrultusunda tarım dışı işgücü 202 bin artarak 25 milyon 412’ye, tarım dışı işsiz sayısı 27 bin artarak 3 milyon 431 bine ulaşmıştır. Bu dönemde inşaat sektöründeki olağanüstü istihdam artışı işsizliğin artmasını engellemiştir.
Mevsim etkilerinden arındırılmış verilere göre Eylül 2016 döneminde, Ağustos 2016 dönemiyle kıyaslandığında, tarım dışı işgücü 202 bin artarak 25 milyon 412 bin kişiye, tarım dışı istihdam 175 bin artarak 21 milyon 981 bin kişiye yükselmiştir. Tarım dışı işsiz sayısı 27 bin kişi artmış, tarım dışı işsizlik oranı sabit kalmıştır. Böylelikle Haziran ile Ağustos 2016 dönemleri arasında gözlemlenen tarım dışı istihdam kayıplarının şimdi durduğu görülmektedir.
Betam tahmin modeli mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizliğin eylül döneminde yüzde 13,5 seviyesinde sabit kalacağını tahmin etmişti. Tahminimizin gerçekleştiğini görüyoruz. Betam tahmin modeli Ekim 2016 döneminde mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının az da olsa artarak yüzde 13,6 olacağını öngörmektedir. Tahmin modelinin ayrıntılarına Betam internet sitesinden ulaşılabilir. Tahmin modelinde kullanılan Kariyer.net verilerinden ilan başına başvuru sayısı şekilde gösterilmektedir. Kariyer.net'in verileri Betam tahmin modelinin girdilerinden biri olmakla birlikte tek etken değildir. Tahminde kullanılan ekonometrik modelde İŞKUR verileri, reel kesim güven endeksi, kapasite kullanım oranı gibi farklı birçok değişken kullanılmaktadır. Bütün etkenler değerlendirilerek oluşturulan tahmine göre Ekim 2016 döneminde tarım dışı işsizliğin artmaya devam etmesi beklenmektedir.
İnşaat’ta istihdam artışı
Mevsimsellikten arındırılmış sektörel istihdam verilerine göre geçen döneme kıyasla Ağustos 2016 döneminde istihdam, tarımda 90 bin, sanayide 36 bin, inşatta 98 bin, hizmetlerde ise 41 bin artmıştır. Hizmetlerde önceki üç dönemde görülen düşük istihdam artışlarının Eylül 2016 döneminde biraz toparlanarak 41 bine çıktığı ve sanayide son üç dönemde görülen istihdam kayıplarının durduğu görülmektedir. İnşaatta ise istihdamın bir ayda 98 bin kişi arttığı göze çarpmaktadır.
DENİZ GÖKÇE / AKŞAM