Yazdır
Döviz likiditesindeki daralma ile birlikte bankalar döviz tevdiat hesaplarına (DTH) uyguladığı faiz oranlarını yükseltti. Temmuz ayında bir ile üç ay vadeli dolar hesaplarına maksimum yüzde 2 faiz teklif eden bankalar faiz oranını yüzde 3.5, hatta 4'e çıkardı...
Son aylarda döviz kurlarındaki yükselişe döviz mevduat faizleri de eşlik etmeye başladı. Çok değil temmuz ayında yüzde 2-2.25 aralığında seyreden dolar mevduat hesaplarının faizi bugünlerde yüzde 3.5-4 bandına kadar yükseldi.
Ancak hemen belirtelim, bu faizleri genelde küçük ölçekli bankalar veriyor. Bugün yaygın şube ağı bulunan büyük ölçekli bankalar ise halen yabancı para mevduatına yüzde 2.5-2.8 aralığında faiz uygulamaya devam ediyor. Buna karşın küçük ölçekli bankalarda bu oranlar yüzde 4'e kadar çıkmış durumda. Özellikle 1 milyon TL karşılığı döviz getirenlere verilen özel oranlarda yüzde 4 seviyeleri de zorlanır hale geldi.
YABANCI ALDI, YERLİ SATTI
Hatırlarsanız, çok uzun zamandır döviz tevdiat hesaplarına uygulanan faiz oranları yüzde 2-2.5 seviyelerinde seyrediyordu. Ancak ne olduysa 15 Temmuz'daki darbe girişiminin hemen ardından oldu. Bu tarihten sonra yabancı yatırımcıların Türkiye'den çıkışı hızlandı. Bir hafta gibi kısa bir sürede Türkiye'den 10 milyar doların üzerinde çıkış yaşandı. Piyasaları yakından takip edenler bilir, aynı dönemde yabancılar döviz alırken, yükselen kurları fırsat bilen yerli yatırımcı ise döviz tevdiat hesaplarını (DTH) bozdurdu. Bu sayede anılan dönemde kurlardaki yükseliş kontrol altına alınmış oldu.
REKABET GİDEREK TIRMANIYOR
Ancak yabancı çıkışları hızını azaltsa da bugüne kadar sürdü. 15 Temmuz'dan bu yana Türkiye'den çıkan para tutarı toplamda 20 milyar dolar seviyesine ulaştı.
İşte döviz tevdiat hesaplarına uygulanan faiz oranları da aynı dönemde tırmanışa geçti. Yani DTH’lardaki erime nedeniyle bugüne kadar TL mevduatında yoğun rekabet yaşayan bankalar, bu kez DTH'da aynı rekabete girmiş durumda.
Öncelikle tasarruflarının bir bölümünü dövizde değerlendirenler için bir haber verelim. Kısa vadede DTH'larda önemli bir gerileme yaşanması beklenmiyor. Yine kısa dönem için döviz kurlarında da gerileme ihtimalinin zayıf olduğu görüşü hakim.
"Kurlar neden düşmez?" sorusunu yönelttiğimiz para yöneticileri ise gerek yurtiçi gerekse yurtdışı risklere dikkat çekiyor. Öncelikle ABD'nin başkanlık koltuğuna sürpriz bir isim olan Trump'ın oturması bu beklentiyi kuvvetlendiriyor. Çünkü seçimi Trump'ın kazanmasının hemen ardından ABD tahvil faizlerinin yüzde 1.70'den 2.10'lara çıkması Türkiye gibi gelişmekte olan ülke piyasalarım ilk günden itibaren olumsuz etkilemiş durumda. Ayrıca yine Trump'ın Ortadoğu politikasındaki belirsizlik tansiyonu yükseltiyor. Buna bir de gerek iç siyasette yaşanan sorunlar, gerekse jeopolitik risklerinin eklenmesi kısa vadede kurlar üzerindeki baskının süreceği beklentisini kuvvetlendirmiş görünüyor.
MALİYETLER ARTTI
İşte bu ortamda parasının bir bölümünü dövizde değerlendirmek isteyenler için DTH faizlerini mercek altına aldık. Gördük ki, bankalar tıpkı TL mevduatlarda olduğu gibi DTH'larda da hoş geldin faizi uyguluyor. Yatırılan paranın tutarına ve müşterinin segmentine göre farklı faiz politikaları uygulayan bankalar da var.
DTH faizlerindeki bu yükselişi değerlendiren bankacılar ise, bunun iki temel nedeni olduğu görüşünde. Öncelikle dünyada libor faizinin yükseldiğini, bunun Türk bankalarının maliyetlerini yukarı çektiğini söyleyen bankacılar, bir diğer önemli neden olarak da yabancı çıkışını gösteriyor.
LİBORA BAĞLI YÜKSELDİ
QNB Finansbank baş ekonomisti Gökçe Çelik, yabancı para mevduat faizlerine, özellikle de dolar mevduat faizlerindeki yükselişe libor faizlerindeki artışın neden olduğu görüşünde.
Temmuz ayından bu yana dolar mevduat faizlerinde yükseliş gözlendiğini hatırlatan Gökçe Çelik, "Bu dönemde Libor faizlerindeki artış bankaların yurtdışından sağladığı fonlamanın maliyetini artırdı.
Alternatif yabancı para fonlama kaynaklarındaki artış, yabancı para mevduat faizlerinde de yukarı yönlü baskıya neden oldu. Ayrıca söz konusu dönemde swap faizlerindeki gerileme de Türk Lirası mevduat faizlerinin yabancı para eşleniğini yukarı çekmiş oldu. Önümüzdeki dönem, ABD seçim sonuçlarının yaratacağı tedirginlik sebebiyle yurtdışı fonlama koşulları daralabilir. Buna bağlı olarak yabancı para mevduat faizlerinin de yüksek kalabileceğini düşünüyoruz" diyor.
20 MİLYAR DOLAR ÇIKTI
Anadolubank Hazine Bölüm Başkanı Akın Cihan Ateş, döviz mevduat faizlerindeki yükselişte 15 Temmuz darbe girişiminin hemen ardından başlayan yabancı çıkışının etkili olduğunu söylüyor. O günlerde yabancıların yoğun döviz alıp Türkiye'den ayrıldığını, buna karşın yerli yatırımcıların ise aynı yoğunlukta döviz sattığını hatırlatan Ateş, konuşmasını şöyle sürdürüyor:
"O günden bu yana yaklaşık 20 milyar dolara yakın DTH azalması gördük. Kurlar yükseldikçe yerli yatırımcıların satışları sürdü. Bu özellikle yurtiçi dolar likiditesini azaltıcı etki yarattı. Bu arada maliyetlerin artmasında, libor faizindeki yükseliş de etkili oldu. 3 aylık libor faizleri 0.60'dan 0.90'a çıktı. Bu bankaların yurtdışından sağladığı fonlamanın maliyetini artırıcı etki yarattı. Ancak döviz mevduat faizlerindeki yükselişte asıl neden yabancı çıkışı sonrası ortaya çıkan döviz likidite sıkışıklığıdır."
Ateş'in verdiği bilgiye göre, bu iki gelişme nedeniyle bankaların yabancı para mevduatına uyguladığı faiz oranları son dönemde yüzde 3.5 seviyelerine kadar yükseliş kaydetti. (Esin Çetinel/Para Dergisi)