Konutta faizler indi, krediler arttı

Emlak Konut ile GYODER'in Fetullahçı Terör Örgütü'nün (FETÖ) darbe girişimi sonrası ekonominin çarklarının dönmesi ve inşaat sektörünün canlılığını koruması amacıyla başlattığı seferberliğin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Başbakan Binali Yıldırım'ın konut kredilerinde faizin düşürülmesi yönünde yaptığı çağrılar da meyvesini veriyor.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) Şubat 2016'dan itibaren üst üste 7 ay marjinal fonlama oranını (faiz koridorunun üst bandı) 250 baz puan indirerek yüzde 10,75'ten 8,25'e çekmesi, bankaların fon maliyetlerinin düşmesine yardımcı oldu.

Haziranda aylık yüzde 1,20 seviyesinde olan konut kredi faiz oranları, çağrılar, kampanyalar ve Merkez Bankasının faiz indirimlerinin ardından, kamu bankaları öncülüğünde yüzde 1'in altına çekildi. Böylece faiz oranlarının yüksekliği nedeniyle konut talebini öteleyen tüketiciler, faiz indirimini fırsat bilerek bankalardan 3. çeyrekte 3 milyar lira civarında konut kredisi kullandı.

AA muhabirinin Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerinden derlediği bilgiye göre, bu yılın haziran sonu itibarıyla Türkiye'nin 81 ilinde kullandırılan toplam konut kredi miktarı 151 milyar 412 milyon lira düzeyinde iken, eylül sonunda bu rakam 154 milyar 359 milyon liraya yükseldi. Böylece 3. çeyrekte kullandırılan konut kredisi tutarı 2 milyar 966 milyon lira oldu.

Eylül sonu itibarıyla konut kredilerinin illere göre dağılımı incelendiğinde en fazla kredinin 51 milyar 826 milyon lira ile İstanbul'da kullandırıldığı görülüyor. Yüzde 33,6'lık payla ilk sırada bulunan İstanbul'u, 18 milyar 986 milyon lira (yüzde 12,3) ile Ankara, 11 milyar 219 milyon lira (7,3) ile İzmir, 5 milyar 355 milyon lira (yüzde 3,5) ile Bursa ve 5 milyar 148 milyon lira (yüzde 3,3) ile Antalya takip etti.

3. çeyrekte kullandırılan yaklaşık 3 milyar liralık konut kredisinin 563,6 milyon lirası İstanbul'da, 276,2 milyon lirası Ankara'da, 178,6 milyon lirası İzmir'de ve 125,6 milyar lirası Adana'da verildi.

Türkiye'de bu yılın temmuz-eylül dönemindeki konut satışı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 1,3 artışla 301 bin 535'ten 305 bin 12 adete ulaştı.

Taşıt kredi stoku azaldı

Taşıt kredisi faiz oranlarındaki düşüşün sınırlı kalması ise kredi talebine olumsuz yansıdı. Taşıt kredisi faiz oranları aylık bazda haziranda ortalama yüzde 1,30 seviyesinde iken, temmuz ve ağustos aylarında yatay seyretmesinin ardından eylül ayında ise yüzde 1,25'e geriledi.

Haziran sonu itibarıyla bankacılık sektörünün kullandırdığı toplam taşıt kredi miktarı 6 milyar 435 milyon lira düzeyinde bulunurken, eylül sonu itibarıyla kredi miktarı 6 milyar 304 milyar liraya geriledi. Böylece 3 . çeyrekte taşıt kredi stokunda 130 milyon lira civarında bir düşüş yaşandığı görüldü.

Kullandırılan taşıt kredilerinin il bazında dağılımı incelendiğinde İstanbul'un 2,2 milyar lira ile (yüzde 34,5) en fazla paya ait olduğu gözlendi. Bu ili 558,7 milyon lira ile (yüzde 8,8) Ankara, 389,1 milyon lira ile (yüzde 6,1) İzmir ve 264,1 milyon lira ile (yüzde 4,1) Bursa takip etti.

Üçüncü çeyrekte taşıt kredi stoku en fazla gerileyen il 32,8 milyon lira ile İstanbul, 22,1 milyon lira ile Ankara ve 12,3 milyon lira ile İzmir oldu. Bu dönemde taşıt kredi stoku artan iller ise 3,7 milyon lira ile Mersin, 1,1 milyon lira ile Düzce ve 938 bin lira ile Yalova oldu.

Analistler, konut kredi faiz oranlarında temmuz ayından bu yana görülen ortalama 30-40 baz puanlık indirimin konut satışlarına yansıdığını ve tüketici taleplerinde artış yaşandığını, taşıt kredi faiz oranlarında indirimin ekim ayın başlaması nedeniyle taşıt kredi taleplerinde canlanmanın son çeyrekte görüleceğini ifade ediyor.

Haziran 2016-Eylül 2016 dönemleri itibarıyla konut kredi stokları şöyle (bin TL):

Haziran 2016-Eylül 2016 dönemleri itibarıyla taşıt kredi stokları şöyle (bin TL):