Spekülatörler piyasada neye oynuyor?

Doların son haftalardaki performansı, gelişen ülkelerin para birimleri ve emtia fiyatları üzerinde baskı oluşturuyor. Altın fiyatı da bu durumdan fazlaca etkileniyor. Haziran-ekim döneminde 1300-1370 dolar bandı içinde hareket eden altın fiyatı, kısa bir süre önce 1300 doların altına sarktı. Sonra hızla 1240 dolara düştü. Enflasyonist ortamda altın yükselir tezinin aksine, enflasyon beklentilerinin yukarı yönlü revize edildiği bir ortamda altın fiyatı baskı altında kalıyor. Amerikan faizlerinin yükselmesi, ‘‘enflasyon hedefine kısa sürede ulaşılır’’ düşüncesini akla getiriyor. 2016’nın başında enflasyon beklentileri düşerken, altın çok iyi bir performans göstermişti. Altın fiyatında o dönemde yaşanan hareket, altının ‘‘güvenli liman’’ ayrıcalığına sahip olmasından kaynaklanıyordu. Mevcut konjonktüre de bu açıdan bakılabilir. Deflasyon korkusu ve düşük büyüme endişesi azalıyorsa, yatırımcıların altına olan ilgisi de zayıflıyor. Tabii kısa dönemde güçlü bir büyüme, hızla yükselen bir enflasyon oranı da beklememek lazım. Dünyada büyüme ve enflasyon oranları toparlanacaksa, bunun yavaş bir süreç olacağı düşünülebilir. Piyasalarda, ‘‘Büyümeyi desteklemek için merkez bankaları yapabilecekleri her şeyi yaptı. Artık bekleyip görmek lazım. Bu iyimserlik döneminde bir güvenli liman olarak altına ihtiyaç yok’’ gibi bir algı oluştu. En büyük spekülatör grubu olan hedge fonlar; hem alım pozisyonlarını azaltıyorlar, hem de satış pozisyonları artırıyorlar. Küçük spekülatörlerin, yani bireysel yatırımcıların net alım pozisyonları üç yılın zirvesinde bulunuyor. Kısacası, bireysel yatırımcılar altın fiyatında yaşanan son düşüş hareketinde ters pozisyonda yakalanmışlar. Genelde de bu şekilde olur. Altın boğaları yani yükseliş bekleyenler piyasa algısının değişmesini bekliyor. Altın boğalarına madencilik hisseleri tarafından da destek gelmiyor. Madencilik endeksi 1.5 ayda yüzde 32 düştü. Büyük spekülatörlerin güvenli limanlardan uzaklaşmasına ve madencilik hisselerindeki satışa rağmen, altın fiyatının 1250 doların altında kalıcı olamamasının nedeni Avrupalı ve Amerikalı yatırımcıların fiziksel altın alımlarının devam etmesidir. Amerikan faizleri yükseliyor, dolar endeksi yedi ayın zirvesinde dolaşıyor, buna rağmen Batılı yatırımcıların fiziki altın alımları devam ediyor. Zaten bu taraf da çökerse, altının tutunacak bir dalı kalmaz.

Altın fiyatı üzerinde genel bir satış baskısı varken, petrolün fiyatı OPEC sonrası spekülasyondan besleniyor. OPEC’in petrol üretimini düşüreceği beklentisi petrol fiyatını güçlü tutuyor. Rusya’nın bu politikaya destek vereceğini açıklaması petrol spekülatörlerinin iştahını kabartıyor. Yılbaşında 45 olan altın fiyatı/petrol fiyatı rasyosu, bu hafta 25’in altına sarktı. Kriz düşüncesinin iyice yerleştiği dönemlerde bu rasyo hızla yükselir. Bu oranın yükselmesinin nedeni, ekonomik büyümenin zayıfl ayacağı endişesiyle petrol fiyatının düşmesidir. Yukarıda da belirttiğim gibi dünya piyasalarının moralinin bozuk olduğu dönemlerde altın güvenli liman farkıyla öne çıkar. Küresel ekonomiye yönelik iyimserliğin korunacağı varsayımıyla bu rasyo biraz daha gevşeyebilir. Altın fiyatındaki yeni bant 1200-1300 dolar olabilir. Altın fiyatının orta noktasının 1250 dolar civarında olacağı düşüncesiyle, altın fiyatı/petrol fiyatı rasyosunun 20’ye doğru çekilmesi, petrol fiyatını önümüzdeki dönemde daha yukarılara itebilir.

Açıkçası piyasalarda istikrarlı sinyaller veren öncü gösterge pek kalmadı. Bir dönem iyi sinyaller veren finansal indikatör, diğer dönem yatırımcıları ters köşeye yatırıyor. Altın fiyatının ve petrol fiyatının oluşturduğu rasyoya da bu açıdan bakılabilir. Rasyo, yılın ilk on ayında tutarlı mesajlar veren nadir göstergelerden birisiydi. Batılı yatırımcıların fiziksel altına olan ilgisinin sürmesi altın fiyatını destekleyebilir. İran, Libya ve Venezuela’nın oluşturduğu grubun, OPEC’in üretimi azaltma kararına katılmaması petrol fiyatındaki yükselişe ket vurabilir. Bunların yaşanması altın fiyatı/petrol fiyatı rasyosunu yükseltir. Ancak bu rasyo halihazırda büyük spekülatörlerin petrol fiyatında yükselişe, altın fiyatında düşüşe oynadıklarını gösteriyor