Yazdır
Borsa İstanbul, 15 Temmuz sonrasında yaşanan dalgalanmayla hâlâ 82.825 seviyesinin yüzde 8 altında bulunuyor. BİST 100 Endeksi 82.825’ten 70 binlere geriledikten sonra 76 binlere yeninden tırmandı ancak hisselerdeki kayıplar henüz telafi edilmiş değil. Türkiye’nin en büyük banka ve holdingleri defter değerinin altında işlem görüyor. Avrupa’nın en iyi havayolu şirketi seçilen Türk Hava Yolları yüzde 56 oranındaki piyasa değeri ile işlem görüyor. 21 milyar TL olan Halkbank’ın piyasa değeri yarısına geriledi. BİST 30 Endeksi’nde ağırlığı yüksek 11 hisse, defter değerinin altına kayınca Borsa İstanbul’un da toparlanması güç oldu. Geçmiş istatistikler hisse senetlerinin defter değerlerinin altında işlem görmelerinin geçici bir durum olduğunu gösteriyor. Bu nedenle darbe girişimi sonrasında normalleşme sürecinde bu hisselerde hızlı fiyat hareketleri görülebilir.
Yabancı freni
Borsada darbe girişimi sonrası yapılan yabancı satışının durulması toparlanma için önemli. Moody’s’in not kararı sonrasında daha olumlu bir seyir görebiliriz. 15 Temmuz’da borsada yüzde 63.48 seviyesinde olan borsadaki yabancı payı 4 Ağustos’ta yüzde 62.80 seviyesine geriledi. Bu süreçte endeks, 10 bin puanlık düşüşün ardından 6 bin puanlık tepki çıkışına rağmen toparlanamadı.
Yerli yatırımcılardan alım gelse dahi yabancıların sürekli satış tarafında olmaları, yukarı hareketlerin de zayıf kalmasına neden oldu. Ancak önümüzdeki günlerde risk iştahının arttığını görebileceğiz. BİST 100 Endeksi’nde direnç seviyeleri 78.300-80.00 seviyelerinde bulunurken güçlü destekler 75.500 ve 75.000 seviyelerinde.
Ülke notumuz korunuyor
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin not değerlendirmesini pas geçti. Moody’s, Türkiye’nin ‘yatırım yapılabilir’ seviyede bulunan kredi notunu değiştirmedi. 15 Temmuz darbe girişiminden üç gün sonra açıklama yapan Moody’s, 18 Temmuz’da Türkiye’yi not düşüşü için izlemeye almıştı. Türkiye’nin kredi notu değerlendirmesinin 18 Temmuz’dan itibaren 30 ila 90 gün içerisinde sonuçlanacağını belirtmişti. Kurumun, cuma günü yaptığı açıklamada 18 Temmuz 2016’da duyurduğu değerlendirme sürecinin halen devam etmekte olduğu Türkiye takviminde yer alan 5 Ağustos’un bu nedenle kullanılmadığı belirtildi. Açıklamada, darbe girişimi ve sonrasında yaşanan gelişmelerin orta vadedeki sonuçlarının izleneceği kaydedildi.
Kurumun açıklamalarına bakıldığında; Türkiye ekonomisi ve kurumları dışsal pozisyonu artan politik riskten kaynaklı baskıya karşı durabilirse, güven ve büyümeyi koruyabilirse, ekonomik reformlarını artırabilirse, döviz rezervi ve ödemeler dengesinde daha fazla bozulmanın önüne geçebilirse, Baa3 olan kredi notu teyit edilebilecek.
Görüldüğü kadarıyla Moody’s’in kredi derecelendirme metodolojisinde dört temel kriter öne çıkıyor: Ekonomik dayanıklılık, kurumsal dayanıklılık, mali dayanıklılık, ani olay riskine duyarlılık.
Şimdiye kadar gerçekleştirilen önlemler ve yapılan açıklamalar ile kurumların gelişmelere yönelik pozisyon almadaki hızlı refleksi piyasayı rahatlatabilmekte. Diğer taraftan ekonominin büyümesini destekleyecek nitelikteki ilave tedbirler ve yabancı yatırım kuruluşlarının kaygılarını giderecek adım ve açıklamalar, not düşüşünün gündemden kalkmasına imkan tanıyabilecektir. Yayınlanan yabancı raporlara baktığımızda da ekonomideki gidişatın politika tarafında yapılacak tercihlerle belirleneceği vurgulanıyor. Bu nedenle önümüzdeki günlerde siyasetteki gelişmeler hem yabancı hem de yerli yatırımcıların radarında olacak.
Sonraki randevu 2 Aralık’ta
5 Ağustos’ta Türkiye’nin yatırım yapılabilir ülke notunu koruyan Moody’s 90 gün içerisinde bir açıklama yapabilir ancak asıl önemli adım 2 Aralık’ta. Türkiye’de siyasi arenada esen olumlu dalga ve ekonomi yetkililerinin etkili hızlı adımları önümüzdeki üç ay içerisinde de hatta 2 Aralık’ta da yatırım yapılabilir ülke notunun korunabileceğini gösteriyor.
19 Ağustos’ta Fitch var
Ağustos ayı kritik bir ay. 5 Ağustos Moody’s değerlendirmesinden sonra 19 Ağustos’ta da Fitch’in not değerlendirmesi var. Türkiye’de darbe girişimi sonrasında atılan hızlı adımların devamı, Fitch’ten de bir sürpriz değerlendirmenin gelmesinin önüne geçecektir.
DOLARDA KRİTİK SEVİYE: 2.95 TL...
ABD’de açıklanan Tarım Dışı İstihdam verisi sonrasında tırmanışa geçen dolar kuru, Moody’s kararı sonrasında yeninden 3.00’ün altına gerileyerek 2.9987 seviyesine düştü. Kurda 2.95-3 bandındaki dalgalanma devam edebilir. ABD’de temmuz ayında tarım dışı istihdam, 180 bin olan beklentilerin üzerinde 255 bin arttı. Geçtiğimiz ay işsizlik oranı da yüzde 4.9 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Ortalama saatlik kazançlar bir önceki aya göre yüzde 0.3, geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 2.6 artış gösterdi. Darbe girişimiyle birlikte yaşanan politik şok sonrasında kurda gözlenen aşırı dalgalanma önümüzdeki dönemde azalacak. Ancak yabancı raporlarda, yeni şok beklentilerinin korunduğunu belirtmesi tansiyonu yüksek tutuyor.
‘YABANCILARIN’ TEDİRGİNLİĞİ NE ZAMAN BİTECEK?
Yabancı kurum değerlendirmelerinde özellikle politik belirsizlik riskine vurgu yapılıyor. Siyasi belirsizliğin büyüme üzerindeki olası sorunlarına dikkat çekiliyor. Öte yandan Türkiye’de hukuk sisteminin güven verme noktasında zayıflama olasılığı yabancı yatırımcıları ülkeden uzak tutabilecek riskler arasında sayılıyor. Bu durumun kalıcı olması halinde uzun vadede kaynak girişi noktasında sıkıntı yaşanabileceği ve büyümenin zayıflayacağına dikkat çekiliyor. Darbe girişimi sonrasında siyasi partiler arasındaki yumuşama görüntüsü tabanda da yumuşamaya imkan sağlarken devamının korunması toplumdaki gerilimi ortadan kaldırabilecektir. Söz konusu ortamın korunması yurtdışındaki olumsuz havanın da normalleşmesine imkan tanıyacaktır.
Zeynep Aktaş - Milliyet