2015 gelirlerine göre, 2 milyar 35 milyon lira vergi tahakkuk ettiren Merkez Bankası, Türkiye’nin kurumlar vergisi rekortmeni oldu. Geçen yıl ikinci sarada yer alan Merkez Bankası, kur kaynaklı olarak kârı ve dolayısıyla vergisini yüzde 70 artırarak, Türkiye’de kurum ve şirketlerin ortaya koyduğu durgun tablondan pozitif ayrışmış oldu.
Merkez Bankası, hızlı yükselirken, kurumlar vergisi mükelleflerinin beyan ettikleri kazanç tutarı sadece yüzde 4 oranında arttı. Buna karşın kurumlar vergisi mükelleflerinin ödedikleri vergi tutarı ise yerinde saydı. 2014 yılındaki faaliyetlerinden dolayı geçen yıl 198 milyar 61 milyon lira kazanç beyan eden mükellefler bu sene 205 milyar 983 milyon lira kazanç bildirdi. 2014’teki kazançları için geçen yıl 38.3 milyar lira olan ödedikleri kurumlar vergisi tutarı ise bu yıl sadece 680 milyon lira artışla 38 milyar 983 milyon lirada kaldı.
BANKALARIN VERGİSİ AZALDI
Merkez Bankası’nın ödediği vergideki artışa rağmen, bankaların 2015 yılı kazançlarındaki azalma, vergilerine de yansıdı. Bankaların ödedikleri vergideki düşüş daha dramatik oldu. 2014 yılı kazançlarından dolayı geçen yıl ilk 10’daki bankalar 8.7 milyar lira vergi öderken, bu sene ilk 10’daki bankaların ödediği vergi 5.6 milyar liraya geriledi. Üstelik bu verginin 2.4 milyar liralık kısmı, geçen yıl 1.6 milyar lira vergi ödeyen Merkez Bankası’na ait bulunuyor. Geçen yıl ilk 10’da yer alan Türk Telekom bu sene 11. sıraya düşerken, devlet kuruluşları olan Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) ile Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) ilk 10’a girdi.
İLK 100'E 18 BANKA GİRDİ
Kurumlar vergisi listesinin ilk 10 sırasında 3’ü kamu bankası olmak üzere 7 banka yer aldı. Bu sayı geçen yıl 8’di. Merkez Bankası dışında, Ziraat Bankası, Akbank, Garanti Bankası, Vakıflar Bankası, İş Bankası, Yapı ve Kredi Bankası listede yer alan bankalar olurken, ilk 100’deki banka sayısı ise 18 oldu. Listede bankacılığın yanı sıra telekomünikasyon, enerji, inşaat, çimento, otomotiv, perakendecilik, madencilik, teknoloji ve lojistik sektörlerinde faaliyet gösteren kurum ve şirketler ön plana çıktı.
BÜYÜK MÜKELLEFLERİN HEM SAYISI HEM DE KAZANCINDA SERT DÜŞÜŞ OLDU
Geçen yıl 818 olan Büyük Mükellefler Vergi Dairesi’nden başvuran şirket sayısı bu yıl 807’ye gerilerken, büyük mükelleflerin beyan ettikleri kazançları 59.6 milyardan 46.8 milyar liraya, ödedikleri vergi de 11.7 milyardan 8.9 milyar liraya geriledi. İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı’nda beyan edilen kazanç tutarı 48.4 milyardan 58.1 milyara, ödenen vergi tutarı da 9.5 milyardan 11.4 milyar liraya yükseldi.
Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı’nda beyan edilen kazançlar 39.8 milyardan 42.3 milyar liraya, vergi tutarı da 7.8 milyardan 8.3 milyar liraya çıktı. İzmir’deki mükelleflerin kazançları 8 milyardan 9.8 milyara, ödedikleri vergi de 1.6 milyardan 1.9 milyar liraya yükseldi.
ENERJİ ŞİRKETLERİ GEÇEN YILA GÖRE VERGİYİ TOPARLADI
Geçen yılın rekortmenler listesinde geriye düşen enerji şirketleri bu yıl daha iyi bir tablo ortaya koydu. Türkiye 2015 yılı kurumlar vergisi rekortmenleri arasında 10 enerji ve madencilik şirketi yer aldı. Geçen yıl ilk 10’un dışında kalan Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) ilk 100 sıralamasında 274 milyon 216 bin 859 lira vergiyle 10’uncu oldu. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü 248 milyon 805 bin 402 lira ile 12’nci, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı 145 milyon 915 bin 888 lira ile 20’nci sırada yer aldı. Geçen yıl listeye giremeyen TÜPRAŞ 39 milyon 991 bin 129 lirayla 100 şirket arasında 75’inci sırada yer bulabildi. İlk 100 şirkete tahakkuk eden kurumlar vergisi toplamı 38 milyar 983 milyon 279 bin 133 lira oldu, enerji ve madencilik sektöründe faaliyet gösteren 10 şirkete toplam 1 milyar 156 milyon 623 bin 539 lira vergi intikal etti. İgdaş, baraj ve bent yapımıyla Erg İnşaat, Çayeli Bakır İşletmeleri, General Electric, Söğüt İnşaat Madencilik ve Aygaz da rekortmenler arasında yer aldı.
İNŞAAT ŞİRKETLERİ LİSTEDE YÜKSELDİ
Listede inşaat şirketleri de dikkat çekti. Cengiz İnşaat, 2014 yılında 39 milyon 969 bin lira vergi ödeyerek rekortmenler listesine 62’nci sırada girmişti. Firmanın 2015 yılında ödeyeceği vergi 90 milyon 777 bin liraya ulaşırken, Cengiz İnşaat’ın rekortmenler listesindeki yeri de 30’uncu sıraya yükseldi.
30 Haziran’da açılan Osmangazi Köprüsü’nün müteahhitlerinden Makyol İnşaat, bu yıl kurumlar vergisi rekortmenleri listesine 81’inci sıradan girdi. Makyol’a 38 milyon 674 bin lira vergi tahakkuk ederken, köprünün diğer ortaklarından Nurol ve Özaltın yine listede yer alamadı. Kurumlar vergisi rekortmenler listesine giren firmalar arasında dikkat çekenlerden biri de Söğüt İnşaat oldu. Söğüt İnşaat kendisine tahakkuk ettirilen 52 milyon 234 bin lira vergiyle rekortmenler listesine 56’ncı sıradan girdi. Ayrıca STFA 42.6 milyon liralık vergi ile 66’ncı sırada yer aldı.