Yazdır
İkinci Dünya Savaşı öncesi Almanya diğer ülkelerden toplandığı 598 milyon dolarlık altınını kendi ülkelerine taşıdılar. Peki Nazilerin taşıdığı bu altından sonra ne oldu, kimlere satıldı? Milliyet ekonomi yazarı Yaman Törüner bugünkü köşesinde George M. Taber’in Chasing Gold (Altının Peşinde) kitabından alıntı yaparak bazı bilgiler paylaştı. İşte Törüner'in o yazısı;
George M. Taber’in Chasing Gold (Altının Peşinde) kitabına göre, İkinci Dünya Savaşı öncesi Almanya’nın elinde o zamanki değerlerle 28.6 milyon dolarlık açıklanmış ve 120.5 milyon dolarlık ise saklı altın rezervi bulunuyordu. 1938 ila 1944 yılları arasında Naziler, Avusturya’nın 91 milyon, Çekoslovakya’nın 45 milyon, Polonya’nın 4.3 milyon, Hollanda’nın 137.2 milyon, Belçika’nın 204.9 milyon, Lüksemburg’un 4.8 milyon, Yugoslavya’nın 3.8 milyon, Yunanistan’ın 7.4 milyon, İtalya’nın 64.8 milyon, Arnavutluk’un 2.6 milyon, Macaristan’ın 32.2 milyon olmak üzere toplam 598 milyon dolarlık altınını kendi ülkelerine taşıdılar.
Bu altınlar ülkelerin merkez bankalarından alındı. Bu nedenle, bizimki dahil merkez bankaları Bretton Woods anlaşmasını takiben 1948’den itibaren altınlarını kendi kasalarında tutmak yerine ABD Merkez Bankası Federal Reserve’de tutmaya başladılar.
Altınlar nerede tutuldu?
İkinci Dünya Savaşı sırasında, Almanya’nın elinde bulunan altınların 389.2 milyon dolarlık bölümü, İsviçre Merkez Bankası’nda, 61.2 milyon dolarlık kısmı çeşitli İsviçre bankalarında tutuldu. Ayrıca İspanya’da 140 milyon, İsveç’te 59.7 milyon, Romanya’da 54.2 milyon, Portekiz’de 43-49 milyon, Türkiye’de 10-15 milyon, B.I.S’de 12 milyon dolarlık altın tutuldu. Türkiye’nin altın borcu, Dış İşleri eski Bakanı Şükrü Sina Gürel zamanında yapılan anlaşma ile tamamen ödenmiş sayıldı.
Kimlere satış yapıldı?
1940-41 yılları arasında Naziler, Swiss Bank Corporation’a 36.3 milyon, Bank Leu’ya 12 milyon, Union Bank of Switzerland’a 7.6 milyon, Basler Handelsbank’a 1.8 milyon, Eidgenössische Bank’a 0.1 milyon dolarlık altın satışı yaptı. 1940-41 yılları arasında, İsviçre Merkez Bankası’na yapılan satışların toplamı ise 1.947.8 milyon İsviçre Frangını bulmuştu.
Nazilerin, İsviçre bankaları dışında Sovyetler Birliği’ne 23 milyon, Japonya’ya 4.2 milyon ve B.I.S.’e 21.5 milyon dolar tutarında satışları oldu.
1938-45 yılları arasında, Alman merkez bankası Reischbank, 909.2 milyon dolar tutarında altın satışı yaptı. Bu altının 146 milyon dolarlık bölümü Alman vatandaşlarından, Yahudilerden ve diğer kişilerden toplanan altınlardı. Naziler, İkinci Dünya Savaşı sırasında 645 milyon dolarlık altın harcaması yaptılar. Bu harcamanın bir bölümü kaybolan altınlar hesabına aitti. Hiç bir zaman bulunamadı.
Kalan altınlar
İkinci Dünya Savaşı sonrasında Reischbank’ın elinde 256 milyon dolar değerinde altın kalmıştı. Ayrıca, çeşitli yerlere gizlenmiş 9.7 milyon dolarlık altın bulundu.
Amerikan ordusu 1945’te, 262.2 milyon, Sovyetler Birliği ordusu da 4 milyon dolar değerinde altın ele geçirdi. Savaş sonrasında kurulan Komisyon, varlığını ispat edebilen ülkelere altınlarını geri verdi. Yunanistan, 12.6 ton altın istediği halde hiç alamadı. Polonya, 138.7 ton isteğine karşı sadece 4.1 ton altın alabildi. Diğer ülkeler taleplerinin yaklaşık 2/3’ünü geri alabildiler.